Deprem bölgesinde yer alan ülkemizde son yıllarda yıkıcı depremlerin sayısı giderek artarken 23.11.2022 tarihinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki deprem ilimizde de hissedilmiş ve büyük bir korkuya neden olmuştu.
6 Şubat tarihinde Güney Anadolu Fay Hattı’nda meydana gelen ve yüz yılın felaketi olarak adlandırılan Kahramanmaraş merkezli 7,8 ve 7,6 büyüklüğündeki depremde on binlerce vatandaşımızın can vermesi birinci derece fay hattı üzerinde yer alan ilimizde de büyük bir korku ve paniğe neden oldu.
Edinilen bilgiye göre, 6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu’na göre depreme dayanıksız ve ömrünü tamamlamış yapılar kentsel dönüşüme alınabiliyor ancak burada bazı hak kayıpları olabileceği belirtiliyor.
Örneğin; yaklaşık 35-40 yıl önce yürürlükte olan imar ve yönetmeliklerle yapılan yaklaşık yüz dairelik bir site kentsel dönüşüme girdiğinde aynı site parseline yaklaşık kırk kadar daire sığıyor ve daire sahipleri hak kaybına uğradıklarını düşünerek kentsel dönüşüme sıcak bakmıyorlar.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde Oy Birliği İle Kabul Edildi
Yine büyük ve yıkıcı bir deprem beklenen İstanbul ilinde İBB bir çalışma planladı ve yapılan çalışma neticesinde Kentsel Dönüşümün önünü açan önerge İBB Meclisinde oy birliği ile kabul edildi.
Bu önergeye göre hak sahiplerinin hak kaybına uğramaması için imar planlarında düzenleme yapıldı ve kısaca şu amaçlandı; kentsel dönüşüme giren binada mevcut imar planı yerine inşaat ruhsatı alındığı tarihteki imar planları uygulanacak ancak bina yeni deprem yönetmeliğine göre inşaa edilecek böylelikle ömrünü tamamlamış çürük binalar yerine depreme dayanıklı sağlam binalar inşaa edilerek can kayıplarının önüne geçilecek.
Kendi Önergelerini Reddetdiler İddiası
Edinilen bilgiye göre 1 Aralık 2022 tarihinde Bolu Belediye Meclisi’ne sunulan Cihan Tutal, Mansur Şen, Feridun Yılmaz ve Fatih Silin imzalı öneri meclis gündemine alınarak imar komisyonuna sevk edildi ancak İmar Komisyonu konuyu yeterince araştırmadan oy çokluğu ile olumsuz olarak karşıladı ve oylanmak üzere meclis genel kuruluna sevk edildi.
Önergenin reddedilerek meclis gündemine geldiğini gören CHP meclis üyeleri “kendi önergemizi neden kendimiz reddediyoruz” diyerek meclis gündeminden çıkarttı.
Konunun İmar Komisyonunda yeterince incelenmediği belirtilirken komisyonun konuyu incelemek için yeterli kapasitede olmadığı ve konuyu kavrayamadığı gerekçesi ile önergeyi reddettiği ve meclis gündeminden çekilen önergenin sümen altında bekletildiği belirtildi.
Apartmanlardaki dükkan katlarını kontrol edip eksik kolon olması halinde mühürleyeceğini belirten Tanju Özcan’ın bu hareketi yine şaşırtmadı şeklinde yorumlandı.
İşte O Önerge
ÖNERGE
T.C. BOLU BELEDİYESİ MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
23.11.2022 günü, Türkiye saati ile 04:08’de merkez üssü Gölyaka (Düzce) olan MW 5.9 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Yaşanan bu afetin merkez üssünün BOLU merkeze uzaklığı 48 km olup ilimizde yüksek şiddetle hissedilmiş ve akıllara 12 Kasım 1999 depremini tekrar getirmiştir. 23.11.2022 tarihinde yaşanan depremde canlı yayınlara konu olan Bolulu vatandaşlarımızın korku görüntüleri tüm meclisimizin malumudur. Bu korkunun temel nedenlerinden biri 1999 yılı öncesi eski binalarda ikamet eden vatandaşlarımızın binalarına yeterince güvenmemesidir. Konu ile ilgili kentsel dönüşüm kanunları aktif olmakla beraber atılan adımlar yeterli gelmediği aşikardır.
Bu kapsamda ekte sunulan İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin 2021 yılı, Mart Ayı toplantılarında aldıkları meclis kararı örnek alınarak, BOLU merkezde afet risklerine hazırlık kapsamında kentsel dönüşümü gerçekleştirmek amacıyla riskli binaların yıkılıp yeniden yapılmasının teşvik edilmesi, imar planlarının da bu kapsamda uygulanabilir şekilde düzenleyici işlem tesis etmesinin gerektiği, yapılaştığı dönemde yürürlükte olan imar planına ve imar mevzuatına uygun bir şekilde ruhsat alarak yapılaşmış, günümüz itibariyle deprem riskine karşı dayanıksız olarak tespit edilen binaların, sonrasında onaylanan imar planlarında alınan kararlar gereği yapılaşma alanlarının azalması nedeniyle dönüşümünün ya gerçekleştirilemediği ya da çok düşük oranlarda kaldığı, bu kapsamda söz konusu koşullara sahip, onaylı ruhsat belgesi bulunan, depreme dayanıksız hale gelmiş binaların yıkılıp yeniden yapılmasını sağlamak amacıyla gerekli olacak olan plan notlarının ilgili birimlerce hazırlanarak Bolu ili 1/1000 ölçekli uygulama imar planı plan notlarına eklenmesinin müzakere edilmesi konusunun ARALIK ayı meclisine gündem maddesi olarak eklenmesini önerge olarak sunarız. 01.12.2022
Önerge eki: İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 2021 yılı, Mart Ayı toplantısı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Almış Olduğu Karar
Karar Özeti Beşiktaş ilçesi Mer’i Nazım İmar Planlarına, Riskli Yapılara İlişkin Plan Notu İlavesi
Karar Tarihi 12 Mart 2021
Karar No 344
Karar Metni
Şehir Planlama Müdürlüğü’nün 08/03/2021 gün ve sayılı yazısında;
“İlgi:
1. 11.2020 tarihli ve 1478 sayılı Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü yazısı.
2. Büyükşehir Belediye Meclisinin 17.12.2020 tarihli ve 1370 sayılı Kararı.
3. 02.2021 tarihli ve 2021/124 sayılı Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü yazısı.
İlgi (a) yazı ile İstanbul’da afet risklerine hazırlık kapsamında kentsel dönüşümü gerçekleştirmek amacıyla riskli
binaların yıkılıp yeniden yapılmasının teşvik edilmesi, imar planlarının da bu kapsamda uygulanabilir şekilde
düzenleyici işlem tesis etmesinin gerektiği, yapılaştığı dönemde yürürlükte olan imar planına ve imar mevzuatına
uygun bir şekilde ruhsat alarak yapılaşmış, günümüz itibariyle deprem riskine karşı dayanıksız olarak tespit edilen
binaların, sonrasında onaylanan imar planlarında alınan kararlar gereği yapılaşma alanlarının azalması nedeniyle
dönüşümünün ya gerçekleştirilemediği ya da çok düşük oranlarda kaldığı, bu kapsamda söz konusu koşullara
sahip, onaylı ruhsat belgesi bulunan, depreme dayanıksız hale gelmiş binaların yıkılıp yeniden yapılmasını sağlamak
amacıyla hazırlanan plan notu teklifi karar alınmak üzere Büyükşehir Belediye Meclisine iletilmiştir. Söz konusu
teklife ilişkin olarak ilgi (b) Meclis Kararı alınmıştır.
MECLİS KARARI
Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünün ilgi (a) yazısı ile aşağıda maddeler halinde yazılı teklif plan notlarının İstanbul
genelindeki tüm 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlarına ilave edilmesi talebi yürürlükteki yasalar ve yönetmelikler
ile 5216 sayılı yasanın ilgili hükümlerine göre değerlendirilmek ve karar alınmak üzere Büyükşehir Belediye
Meclisine iletilmiştir:
“1- Bu plan notundan faydalanacak yapıların; 6306 sayılı yasa kapsamında riskli yapı olarak tespit edilmiş olması,
3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklerine göre ruhsat ve/veya yapı kullanma izninin bulunması ve meri
planlara göre yapılaşma izni bulunan alanlarda kalması gerekmektedir.
2- Toplam inşaat alanı; onaylı ruhsat ve/veya yapı kullanma izin belgesinde belirtilen alan esas alınarak hesaplanır.
3- Meri imar mevzuatına göre yapılması zorunlu ve ilave otopark alanları, tamamı gömülü olmak kaydıyla bu hesaba
dahil değildir.
4- Meri imar planında belirtilen yol ve donatı alanları terkleri yapılmadan uygulama yapılamaz.
5- Uygulama yapılan parsellerde yapı yükseklikleri, yapılaşma düzeni, meri imar planlarına, çevre yapılaşma
Şartlarına ve varsa silüet kararlarına uygun olarak, ilgili idaresince onaylanacak mimari projede belirlenir. Bu
Kapsamda yapılacak uygulamalarda, yeni yapıların kullanım amacı meri imar planlarına göre belirlenir.
6- Onaylı ruhsat ve/veya yapı kullanma izin belgesinde belirlenen kat yükseklikleri aşılamaz.
7- İlgili idaresince ruhsat onayı yapıldığı tarihten sonra yapının bulunduğu parselin ifraz edilmesi halinde bu plan
Notuna göre uygulama yapılamaz.
8- 3194 sayılı İmar Kanunun Geçici 16. maddesine (Ek: 11.5.2018-7143/16 md.) göre yapı kayıt belgesine konu edilen
Alanlar bu kapsamda değerlendirilmez ve kazanılmış hak oluşturmaz.
9- Bu plan notundan yapı yasaklı alan, heyelan alanı, taşkına maruz alan, kıyı alanı, tarımsal nitelikli alan, orman
Alanı, sit ve diğer koruma alanları, hassas alanlar, doğal karakteri korunacak alanlar, dünya mirası alanları, 5366 sayılı
Kanun gereği Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilen yenileme alanları, Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesinde
ve diğer özel kanunlar ile belirlenen alanlarda kalan taşınmazlar faydalanamaz.”
İlgi (a) yazı konusu teklif plan notları hakkında; “İstanbul Genelindeki 6306 sayılı yasa kapsamındaki Riskli Yapılara
Ilişkin Mer’i İmar Planlarına Plan Notu ilavesi teklifi incelenmiş olup, İstanbul bütününde yürürlükte olan 1/5000
ölçekli Nazım İmar Planlarının, teklif plan notları çerçevesinde değerlendirilmesi için tüm 1/5000 ölçekli Nazım İmar
Planlarına ilgili plan notları ilave edilerek hazırlanması, gerekli kurum görüşlerinin alınarak ivedilikle meclise
sunulması ayrıca İlçe belediyeleri ile koordinasyon sağlanarak 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının plan
notlarına ilave edilmesine dair ilgili müdürlüklerce hazırlık yapılması …” şeklinde ilgi (b) Büyükşehir Belediye Meclisi
Kararı alınmıştır.
KURUM VE KURULUŞ GÖRÜŞLERİ
İlgi (b) Meclis Kararı’na istinaden yapılacak olan 1/5000 ölçekli nazım imar planı çalışmalarında değerlendirilmek
üzere, ilgi (c) yazı ile ilgili kurum ve kuruluşlardan alınan görüşler tarafımıza iletilmiştir. Söz konusu kurum görüşleri
incelendiğinde;
Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğünce;
“… 6. İmar planına esas hazırlanan ve ilgili kurumlarca onaylanan Jeolojik-Jeoteknik-Jeofizik Etüt raporları ve
Mikrobölgeleme etüt raporlarında belirtilen önlem ve öneriler ile yerleşime uygunluk kriterlerinin plan notu
olduğuna ilişkin notun eklenmesi,
1. İlgi (a) yazıda belirtilen Plan Hükümleri’ne “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca 18.03.2018 tarihli 30364 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe giren “Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nde
belirtilen esaslara uyulacaktır.” notunun konması,
2. İlgi (a) yazıda belirtilen Plan Notu Hükümleri’ne “Meri İl İmar Yönetmeliği ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca
09.03.2019 tarihli ve 30709 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Zemin ve Temel Etüdü Uygulama
Esasları ve Rapor formatı” ve 31.08.2018 tarihli ve 150340 sayı ile yayımlanan “Kazı Güvenliği ve Alınacak Önlemler”
Genelgesinde belirtilen hususlar doğrultusunda uygulama yapılacaktır” notunun konması …
Sonuç olarak, planlama aşamasında yukarıda 6, 7 ve 8. maddelerde belirtilen notların “Plan Notu” hükümlerine
Eklenmesi gerekmektedir. ….” denilmektedir.
Ulaşım Planlama Müdürlüğünce;
“… Otopark alanı ihtiyacı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Otopark Yönetmeliği’nde belirlenen otopark miktarları
Doğrultusunda kendi parseli içerisinde karşılanacaktır.” Plan notunun eklenmesi,
Yollardan çekme mesafeleri yol rezerv alanları olarak öngörüldüğünden bölgesel ulaşım sistemi açısından mer’i
Plandaki yollardan çekme mesafelerinin azaltılmaması,
Araç sahipliliği ve trafik yükünü arttırıcı nitelikteki düzenlemelerin
yapılması durumunda ulaşım altyapısına dönük
donatıların (yol, otopark vb.) oluşacak olan ihtiyaca cevap verecek şekilde karşılanması gerekmektedir. …”
denilmektedir.
İSKİ Genel Müdürlüğünce;
“ … Söz konusu plan notu değişikliği teklifine içmesuyu havzalarında yer alan planlama alanları özelinde meri imar
planlardaki yoğunluk değerlerinin üzerine çıkılamayacağına dair hüküm eklenmesi ile yine içmesuyu havzaları
içerisinde yer alan mutlak ve kısa mesafeli koruma alanlarının, plan notu değişikliğinin 9. maddesinde belirtilen ve
plan notu değişikliği kapsamı dışında bulunan alanlara eklenmesi şartıyla, söz konusu plan notu değişikliği ilgili
belediye tarafından onaylanarak yürürlüğe girmesi halinde İdaremiz uygulamalarında esas alınacaktır.”
denilmektedir.
Ayrıca, ilgi (c) yazı ile tarafımıza iletilen ilçe belediye başkanlıklarına ait kurum görüşleri yazımız ekinde yer
almaktadır.
DEĞERLENDİRME
İlgi (b) Meclis Kararı ile kabul edilen plan notlarına ilişkin olarak;
1. Maddede, ilgili idaresince onaylanacak mimari projelerin, mer’i imar planlarındaki “yapı yükseklikleri” ve “yapılaşma
düzeni” kararlarına uygun olması gerektiğinin belirtildiği, ancak bu kısıtlamalar aynı anda uygulanması durumunda,
“yapılaşma yoğunluğu” kısıtlamasını da beraberinde getireceği, bunun da, onaylı ruhsat ve/veya yapı kullanma izin
belgesinde belirtilen inşaat alanı hakkının kullanılamama durumuna yol açabileceği, dolayısıyla uygulama
aşamasında sorun yaşanmaması amacıyla “…meri imar planlarına…” ifadesinden sonra “veya” ifadesinin gelmesinin
uygun olacağı,
İSKİ Genel Müdürlüğünün kurum görüşüne uygun olarak, “içmesuyu havzaları içerisinde yer alan mutlak ve kısa
mesafeli koruma alanları” ibaresinin, plan notu değişikliğinin 9. maddesinde belirtilen ve plan notu değişikliği
kapsamı dışında bulunan alanlara eklenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. ” Denilerek.
İlgi (b) Meclis Kararı ile alınan, riskli yapılara ilişkin plan notu ilavesinin, 16.07.2005 onaylı 1/5000 ölçekli 1. Etap
Beşiktaş Dikilitaş Balmumcu Nazım İmar Planına eklenmesine yönelik olarak hazırlanan, 1/5000 ölçekli nazım imar
planı, plan notları ve plan açıklama raporu ile plan çalışması aşamasında değerlendirilen kurum ve kuruluş görüşleri
yazımız ekinde olup; yazımız ve eklerinin yürürlükteki yasa ve yönetmelikler ile 3194 sayılı İmar Kanunu ve 5216
sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun ilgili maddeleri kapsamında değerlendirilerek, hakkında karar alınmak
üzere Büyükşehir Belediye Meclisine havale olunmuştur.
KOMİSYON GÖRÜŞÜ: Beşiktaş İlçesi, Mer’i Nazım İmar Planlarına, Riskli Yapılara ilişkin Plan Notu İlavesi teklifi
incelenmiş olup,
Teklif Plan notlarının iptal edilmesi, yerine
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında, Riskli Yapı Tespiti yapılmış
binaların yıkılıp yeniden yapılması durumunda;
07.2007 tt.li Beşiktaş-Dikilitaş-Balmumcu 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Plan’ından önce, yapıldığı dönemdeki imar
planına, ilgili yasa ve yönetmelik hükümlerine göre ruhsat veya yapı kullanma izin belgesi almış olan; meri imar
planına göre tamamı donatı veya yol alanında kalmayan ya da bir kısmı donatı veya yol alanında kalıp imarlı alanına
göre yapılaşabilecek parsellerde; yıkılıp yeniden yapılması halinde; talep edilmesi durumunda meri imar planındaki
fonksiyonunu korumak şartıyla; yapı ruhsatında veya yapı kullanma izin belgesinde yer alan iskana konu toplam
inşaat alanına ve yol kotunun üzerindeki kat adedine göre uygulama yapılır.
1.a) Binanın kot aldığı noktanın altındaki bodrum katlarda yapılacak olan otoparklar, sığınak v.b ortak alanlar
toplam
inşaat alanına dahil değildir.
1.b) 3194 Sayılı İmar Kanunun Geçici 16. Maddesine göre uygulama yapmış binalar için bu plan notu geçerli değildir.
1.c) Zemin ve Temel Etüdü Uygulama Esasları ve Rapor Formatı esaslarına göre yapılacak Zemin Etüt Raporları
doğrultusunda, uygulama yapılacaktır. Bina yüküne göre zemin iyileştirmesi gerektiren alanlarda, zemin iyileştirmesi
yapılmadan uygulama yapılamaz.
1.d) Metro hatlarında etkilenen parseller için ilgili kurumlardan görüş alınmadan uygulama yapılamaz.
1.e) Açıklanmayan hususlarda meri yönetmelik hükümleri ile meri plan notları geçerlidir.
Şeklindeki Plan Notlarının,
16.07.2005 t.t. li 1/5000 ölçekli Beşiktaş-Dikilitaş-Balmumcu Nazım İmar Planına
18.06.1993 t.t. li 1/5000 ölçekli Beşiktaş Gerigörünüm ve Etkilenme Alanları K.A.N.İ.Planına
13.09.2013 t.t. li 1/5000 ölçekli Dolmabahçe-Ortaköy K.A.N.İ.Planına,
18.05.2018 t.t. li 1/5000 ölçekli Beşiktaş Levent Doğal Tarihi ve Kentsel Sit Alanına İlişkin K.A.N.İ.Planına, Işlenmesi
komisyonumuzca tadilen uygun görülmüştür.
Meclisimizin onayına arz olunur.”
Şeklinde hazırlanan İmar ve Bayındırlık – Kentsel Yenileme Komisyonları müşterek raporu; İstanbul Büyükşehir
Belediye Meclisinin 8. Seçim Dönemi 3. Toplantı Yılı, Mart Ayı Toplantılarının 12 Mart 2021 tarihli 3. birleşiminde
okunarak, yapılan işaretle oylama neticesinde raporun aynen ve Oybirliği ile kabulü kararlaştırılmıştır.
